Hydraulische schok
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een hydraulische schok, ook wel waterslag genoemd, is een plotselinge drukstoot in een leidingsysteem die ontstaat door een snelle verandering van de stromingssnelheid van een vloeistof, bijvoorbeeld door het abrupt sluiten van een afsluiter of het plotseling stoppen of starten van een pomp.
Omschrijving
Waterslag doet zich voor wanneer een vloeistof, meestal water, met een bepaalde snelheid door een leiding stroomt en deze stroming plotseling wordt onderbroken of van richting verandert. Dit kan gebeuren bij het snel dichtdraaien van kranen (met name moderne eengreepsmengkranen of magneetventielen in apparaten zoals wasmachines) of bij het abrupt stoppen of starten van pompen. De kinetische energie van de bewegende vloeistof wordt hierbij omgezet in een drukgolf die zich met de snelheid van het geluid door het leidingsysteem voortplant. Deze drukgolf kan aanzienlijk hoger zijn dan de normale werkdruk in het systeem. De term 'waterslag' is ontstaan doordat het geluid dat hiermee gepaard gaat, klinkt als een hamer die op een pijp slaat.
Gevolgen en voorkomen
De hoge drukpieken als gevolg van waterslag kunnen schadelijk zijn voor het leidingsysteem. Mogelijke gevolgen zijn onder andere sterke trillingen van leidingen, losraken van verbindingen, schade aan afsluiters en pompen, en in ernstige gevallen zelfs het barsten van leidingen. Ook kan het leiden tot hinderlijke geluiden in de installatie.
Om waterslag te voorkomen of de impact ervan te verminderen, kunnen verschillende maatregelen worden genomen. Een belangrijke preventieve maatregel is het vermijden van snel sluitende afsluiters. Waar snel sluitende kranen of ventielen noodzakelijk zijn, kan de installatie van waterslagdempers uitkomst bieden. Deze dempers absorberen de drukpieken. Andere maatregelen zijn onder meer het lokaal verlagen van de werkdruk, het installeren van leidingen die geschikt zijn voor hogere drukken, en het zorgvuldig plannen van opstart- en afsluitprocedures van pompen. Expansietanks, watertorens of hydraulische accumulatoren kunnen ook worden ingezet om drukpieken op te vangen.
Vergelijkbare termen
Waterhamer
Gebruikte bronnen: